BİLGİSAYAR KARŞISINDA ÇALIŞIRKEN ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER

Günümüz dünyasında teknolojik gelişim bilgisayarları yaşamımızın vazgeçilmezlerinden biri haline getirmiştir. Bilgisayarlar ve bağlantılı olarak kullandığımız bilgi teknolojisi ürünleri, gerek ayırdığımız zaman miktarı, gerekse kullanırken vücudumuzun aldığı pozisyon itibariyle birçok fiziksel ve ruhsal sorunu da beraberinde getirmekte çeşitli hastalık tablolarına neden olmaktadır.

Bilgisayar kullanımı çok az değişen bir duruşla, el bileği ve kol kaslarının benzer hareketleri yapmasını gerektiren bir uğraştır. Mükemmel bir duruş bile, uzun süre sabit olarak devam ettirildiğinde problemlere neden olabilecektir. Bu nedenle bilgisayar kullanıcılarında kronik bel, kol, bilek ağrısı yakınmalarına neden olan birikimli kas iskelet sistemi rahatsızlıkları sık görülür.

Giderek yaygınlaşan büyük monitörlere rağmen, birçok kullanıcı, bilgisayar masa üstlerinde ve uygulamalarında küçük yazı karakterlerini tercih etmektedirler. Böyle bir durumda ekrandaki yazıları okuyabilmek için öne doğru eğilme zorunda kalınmakta, boyun ve omuzlardaki kaslar ile sinirler üzerine baskı ortaya çıkmaktadır.

Bilgisayar kullanımı sırasında kas iskelet sistemi gibi gözler de birçok etkene bağlı olarak az ya da çok etkilenir. Bu etkenler arasında, kullanıcının pozisyonu, var ise kırma kusuru için gözlük kullanıp kullanmaması, odanın aydınlatması, monitörün özelliği ve ekranda ki ışık yansımaları sayılabilir. Ekran başında çalışanlarda en sık görülen göz yakınmaları; göz yorulmaları, yanma hissi, kızarıklık, kaşıntı, sulanma, bulanık ya da çift görme, baş ağrısı ve kimilerine göre göz bozulmalarıdır. Kırma kusuru olup da gözlük kullanmayan kişiler, kırma kusurunun yanı sıra ekrana olan uzaklığı koruyamadıklarından olumsuz etkilere daha çok maruz kalabilirler.

Toplumda 'bilgisayarın gözleri bozduğu' şeklinde bir düşünce mevcuttur. Bu doğru değildir. Ancak mevcut kusur bilgisayar kullanımıyla açığa çıkmış veya belirginleşmiş olabilir.Kişinin sürekli bakmakta olduğu ekrandaki şekilleri net görebilmek için uyum yapmaya çalışan göz kasları, doğal olarak zorlanmakta ve kısa sürede yorulmaktadır.

Gözlerinde kırma kusuru olmayan ya da uygun gözlük kullananlarda görülen yorulma, sulanma, kanlanma ve kuruma gibi durumlar ekrana sürekli bakmakta olan kişinin göz kırpma reflekslerinin azalması nedeni ile gözlerin gözyaşı ile ıslanmasının yeterli olmamasından kaynaklanmaktadır. Normalde dakikada ortalama 25 olan göz kırpma sayısı bilgisayarlar ile çalışırken 10'un altına, hatta 5-6'ya düşer. Böyle olunca da gözyaşı buharlaşır, gözlerde kuruma olur, yanma, batma, kızarıklık gibi yukarıda sıralanan birçok şikâyete neden olur. Bazen de suni gözyaşı damlaları kullanmak gerekebilir.

Bilgisayar karşısında çalışırken çoğumuz tarafından bilindiği halde göz ardı ettiğimiz bazı basit önlemler bu tür rahatsızlıkların ortaya çıkmasını engelleyebilecektir.

•          Sırt, boyun ve belinizi dik tutun. Kesinlikle kambur oturmamaya çalışın.
•          Dirseklerinizi çalışmanız sırasında en fazla 90 derece bükün, daha fazla bükerek çalışmayın.
•          Mouse'u hafif tutun, sertçe kavramayın.
•          Klavyede yazarken bilekleriniz herhangi bir nesnenin üzerine dayanmamalı, aşağı, yukarı veya yanlara bükülmemelidir.
•          Ekranın üst kenarı göz hizasında olmalı, ekrandan uzaklığınız ekrandakileri rahat görebilecek en uzak mesafe (ortalama 60 - 70 santim) olmalıdır.
•          Bilgisayar başındayken göz kırpma sayısını artırmaya çalışın.
•          Bilgisayar başındaysanız mümkün ise her saat başı ayağa kalkın ve dolaşın. Tekrar çalışmak zorunluluğunuz varsa 5-10 dakika kadar boyun ve sırt egzersizleri yapın.
•          Bilgisayarda çalışıyorsanız evraklarınızın ve kullandığınız diğer gereksinimleri yakınınızda bulundurun. Kontrolsüzce bunlara uzanıp, belinizi ve sırtınızı anormal şekilde döndürerek çeşitli risklere girmeyin.

Unutmayın, hastalıkları önlemek tedavi etmekten daha kolaydır…

Sağlıklı günler dileğiyle

Eğitim Denetim Grup Başkanlığı