Dünya’da lojistik sektörünün gelişimi ile orantılı olarak, online alışverişin artması, motorlu kuryelerin çalışma hayatındaki rolünü artırmıştır. Özellikle de pandemi dönemi ile birlikte motosikletlerin ekonomik ve hızlı bir ulaşım aracı olması sebebiyle kullanımı çok tercih edilmiş ve motorlu kuryeler tedarik zincirinin olmazsa olmaz bir unsuru haline gelmiştir.

Sürücünün Kişisel Olarak Alması Gereken Önlemler

1. Giyim ve Ekipman (En Önemli Kalkanınız):

• Katmanlı Giyim: Vücut ısısını korumak için tek bir kalın giysi yerine, termal içlik, polar/kazak ve en dışta su/rüzgar geçirmez motosiklet montu ve pantolonu gibi katmanlar tercih edilmelidir.
• Görünürlük: Kışın günler kısadır ve hava genellikle kapalıdır. Bu nedenle üzerinde reflektif şeritler bulunan, fosforlu ve canlı renklere sahip (sarı, turuncu vb.) kışlık mont ve yelekler hayati önem taşır.
• Su Geçirmezlik: Yağmur ve kar sadece ıslatıp üşütmekle kalmaz, aynı zamanda dikkati de dağıtır. Mont, pantolon, eldiven ve botların kesinlikle su geçirmez (waterproof) olması gerekir.
• El ve Ayak Koruması: Vücudun en çabuk üşüyen yerleri el ve ayaklardır. Isı yalıtımlı, su geçirmez kışlık motosiklet eldivenleri ve botları kullanılmalıdır. Donma hissi, fren ve vites kontrolünü zayıflatır.
• Boyunluk: Kaskın altından sızan soğuk havayı keserek yüzü, boynu ve enseyi korur.
• Kask: Kaskın vizöründe mutlaka buğu önleyici veya benzeri bir sistem olmalıdır. Soğuk havada nefesinizden kaynaklanan buğu, görüşü bir anda sıfıra indirebilir. Kaskın çene altı perdesi de soğuk havayı engeller.

2. Sürüş Teknikleri ve Zihinsel Hazırlık:

• Hızı Düşürmek: Kışın altın kural budur. Normal havadaki hızınızdan en az %30-40 daha yavaş seyredilmelidir.
• Takip Mesafesi: Islak ve buzlu zeminde fren mesafesi katlanarak artar. Öndeki araçla olan takip mesafesi normalin en az iki katına çıkarılmalıdır.
• Zemini Okumak: Gözler sürekli yolda olmalı ve potansiyel tehlikeler taranmalıdır.
• Gizli Buzlanma (Siyah Buz): Özellikle köprüler, viyadükler, gölgelik alanlar ve rüzgar alan yollarda sabah ve akşam saatlerinde oluşur. Asfaltın ıslak gibi parladığı ama aslında donmuş olduğu bu yüzeyler çok tehlikelidir.
• Rögar Kapakları ve Yol Çizgileri: Metal yüzeyler ve boyalı alanlar kışın buz patenine döner. Üzerlerinden geçerken gaz ve fren kullanılmamalı, dik bir açıyla geçilmelidir.
• Su Birikintileri: Görünen bir su birikintisinin altı çukur veya buzlanmış olabilir. Mümkünse etrafından geçilmelidir.
• Ani Hareketlerden Kaçınmak: Tüm manevralar (frenleme, gaz verme, dönüşler) çok yumuşak ve kademeli yapılmalıdır. Ani fren veya gaz, tekerleklerin kilitlenmesine veya patinaja düşmesine neden olur.
• Fren Kullanımı: Mümkün olduğunca motor freni (kompresyon) ile yavaşlanmalı, frenler ise kombine (ön ve arka birlikte) ve pompalayarak kullanılmalıdır. ABS'li bir motosiklet bu noktada büyük avantaj sağlar.
• Mola Vermek: Soğuk hava vücudu daha çabuk yorar. Kan dolaşımını tazelemek ve ısınmak için daha sık, kısa molalar verilmelidir. Sıcak ve şekerli bir içecek içmek enerjiyi yükseltir.

 Motosikletin Kış Koşullarına Hazırlanması

• Lastikler: Motosikletin yolla tek teması lastiklerdir.
• Kış Lastiği: Mümkünse daha yumuşak olan ve soğuk havada sertleşmeyen kış lastikleri tercih edilmelidir.
• Lastik Diş Derinliği: Yasal sınırın çok üzerinde olmalıdır.
• Lastik Basıncı: Üreticinin önerdiği değerlerde olmalı ve düzenli olarak kontrol edilmelidir.
• Aydınlatma ve Sinyaller: Farlar, stop lambası ve sinyaller her zaman temiz ve çalışır durumda olmalıdır. Görünürlük için gündüzleri de farlar açık tutulmalıdır. Gerekirse ekstra sis farları takılabilir.
• Bakım:
• Frenler: Balatalar ve hidrolik sıvıları kusursuz durumda olmalıdır.
• Akü: Soğuk hava akünün performansını düşürür. Akü kontrol edilmeli, zayıfsa değiştirilmelidir.
• Antifriz: Sıvı soğutmalı motorlar için antifriz seviyesi ve derecesi mutlaka kontrol edilmelidir.
• Ek Donanımlar:
• Elcik Isıtma: Sürüş konforunu ve güvenliğini en çok artıran donanımlardan biridir. Ellerin sıcak kalması, fren ve gaz kontrolünü doğrudan etkiler.
• Elcik Koruma (Rüzgar Kalkanı): Rüzgarı keserek ellerin daha az üşümesini sağlar.
• Tur Camı / Yüksek Ön Cam: Rüzgarı ve yağışı vücuttan uzak tutarak daha konforlu ve sıcak bir sürüş sağlar.

 İşverenin Yükümlülükleri ve Sorumlulukları

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'na göre işverenin de alması gereken ciddi önlemler vardır:

• Doğru Ekipman Sağlama (KKD): İşveren, çalışanın kış koşullarında güvenli bir şekilde çalışabilmesi için standartlara uygun, su ve soğuk geçirmez, reflektörlü kıyafetler, kışlık eldiven, bot ve kask gibi Kişisel Koruyucu Donanımları (KKD) temin etmekle veya bunların bedelini karşılamakla yükümlüdür.
• Motosikletlerin Bakımı: Periyodik bakımların aksatılmaması, kışa uygun lastiklerin takılması ve motosikletlerin kışa hazır hale getirilmesi işverenin sorumluluğundadır.
• Gerçekçi Teslimat Süreleri: Kış koşullarında teslimat sürelerinin normalden daha uzun olacağı kabul edilmeli, kuryeler üzerinde "hızlı git" baskısı kesinlikle kurulmamalıdır. Bu baskı, kazaların en büyük nedenlerinden biridir.
• Eğitim: İşveren, personeline düzenli olarak "İleri ve Defansif Sürüş Teknikleri" eğitimi aldırmalıdır. Bu eğitimlerin kış koşullarını kapsayan modülleri de olmalıdır.
• Risk Değerlendirmesi ve Rota Planlaması: Çok yoğun kar yağışı, fırtına veya buzlanma gibi ekstrem hava koşullarında gerekirse servis geçici olarak durdurulmalıdır. Hiçbir sipariş bir insanın canından daha değerli değildir.

Özetle Altın Kural: Unutulmamalıdır ki, taşınan en değerli paket, kuryenin gün sonunda evine sağ salim dönmesidir. Güvenlik her zaman hızdan ve teslimattan önce gelmelidir.