İŞYERLERİNDE GENEL DEZENFEKSİYON KURALLARI
Covid-19 Nedir?
Son zamanlarda tüm dünya ülkeleri ile birlikte ülkemizi de etkisi altına alan ve bir Pandemiye yol açan Covid-19 Hastalığı, etkeni Corona SARS-2 adı verilen bir virüs olan bir enfeksiyon hastalığıdır.
Tanımlar:
Dezenfeksiyon: Hastalık yapıcı özellikte olan mikroorganizmalardan yani gözle görülmeyen canlılardan (bakteri, virüs, mantar, prion vs) bir ortamın arındırılması işlemidir.
Temizlik: Bir ortamda bulunan kirlerin ve organik maddelerin su ve deterjan kullanılarak uzaklaştırılması işlemidir.
Dezenfektan Maddeler: Dezenfeksiyon işleminde kullanılan çeşitli özelliklere sahip kimyasal maddelerdir. Mikroorganizmalar üzerinde öldürücü etki bulunan veya enfeksiyon yapma yeteneklerini yok eden maddeler olmakla beraber dikkatli kullanılmaz ise insan sağlığına ve çevreye son derece zararlı ajanlardır.
Dezenfektan Madde Kullanımı
Dezenfektan maddeler kullanım amaçlarına uygun olarak, yerinde, doğru ve dikkatli kullanılmaları gereken maddeler olup gereksiz yere ve sıklıkla kullanılmaları halinde telafisi mümkün olmayan halk sağlığı sorunlarına yol açar.
Dezenfeksiyon işlemi uygulanan bir yüzeyin sonsuza kadar mikroplardan arındırılması söz konusu değildir. Uygun koşullarda dezenfeksiyon uygulanmış yüzeyler veya cisimler hızla kirlenerek tekrar hastalık kaynağı durumuna gelirler. Bu yüzden eğer uygulanacaksa dezenfeksiyon işleminin belli aralıklarla ve kurallara uygun tekrarlanması gerekir.
İşyeri binasına girişte veya bir üniteye girişte kişilere ve çalışanlara püskürtme yoluyla veya başka bir yöntemle yüzey dezenfeksiyonu uygulamak Covit-19 hastalığına karşı bilimsel bir önlem değildir. Kişinin giysilerinde bulunan az miktardaki virüsler o an için yok edilebilir, ancak solunum yollarında bulunan corona viruslar bu yolla yok edilemez. Zira genellikle belirti vermeyen veya gözden kaçabilecek çok hafif yakınmaları bulunan Covid-19 hastası kişiler bu işlem sonrasında bina içinde öksürme, aksırma veya konuşma yoluyla damlacıklar halinde çevrelerine virüsü saçmaya devam ederler ve hızla çevrelerindeki insanları işyeri binası içinde enfekte edebilirler.
Dezenfeksiyon Tünelleri
Dezenfeksiyon tünelleri veya benzeri uygulamalarla püskürtülen dezenfektan maddenin ağız, burun, göz yoluyla veya solunum, cilt yoluyla alınması sonucu kişilerde toksik etkiler ortaya çıkabilir; kronik hastalığı olanlar ile duyarlı kişilerin, engelli bireylerin, hamilelerin sağlıklarında olumsuz etkiler oluşturabilir.
Covid-19’dan Korunma
Basit temizlik uygulamaları ile Covit-19 hastalığına karşı yeterli koruyucu önlemler temin edilebilir. Gerekmediği halde birçok alanda dezenfektan madde kullanımı bakterilerde zamanla direnç gelişimine yol açar ve bu durum enfeksiyon hastalıklarının mevcut antibiyotiklerle tedavisinde büyük sorunlara yol açar. Unutmayalım ki tüm canlılar gibi zararlı zararsız tüm mikroplar da bir uyum içinde birlikte yaşarlar. Bazı türlerin aşırı kimyasal maddelere maruz kalması onların direnç mekanizmalarını harekete geçirir.
Corona SARS-2 virüsü dış ortamlarda uzun süre etkinliğini koruyamamaktadır. Genellikle 2-3 saat kadar aktif olarak kalabilmekte teorik olarak bazı sert yüzeylerde birkaç gün canlı kalabilmektedir. Cansız yüzeyler aracılığı ile virüsün bir insana bulaşması ve hastalık oluşturması teorik olarak mümkün görünse de pratikte bunun önemi son derece düşüktür. Bu yüzden temas yoluyla sıklıkla kirlenebilecek yüzeylerin deterjanlı su ile temizlenmesi yeterli olacaktır.
İşyerlerinde Dezenfeksiyon
Yine de işyerlerinde çeşitli cansız yüzeylerin dezenfeksiyonu yapılmak isteniyorsa Sağlık Bakanlığının Rehberlerinde belirtildiği gibi 1/100 oranında musluk suyu ile sulandırılmış çamaşır suyu ile silinmesi yeterli olacaktır. Çok kirli olabilecek lavabo, tuvalet ve benzeri alanlarda 1/10 oranında sulandırılmış daha yoğun çamaşır suyu uygulanması yeterlidir.
İşyerleri, alışveriş merkezleri, okullar, bankalar, oteller, lokantalar ve benzeri halka açık alanlardaki tuvaletler, musluklar, kapı kolları, merdiven tırabzanları, asansör düğmeleri, telefon aparatları, bilgisayar klavye ve fareleri, elektrik lambası düğmeleri, yemek masaları, sandalye ve koltuk kolçakları, toplu taşıma araçlarındaki el tutacakları gibi ellerle sık dokunulan tüm yüzeylerin deterjanlı su ile temizlenmesi yeterlidir. Ancak bu yüzeyler tekrar tekrar el ile temas durumunda kalacakları için hızla kirlenirler. Bu yüzden Covid-19 hastalığından korunmada ellerin su ve sabunla sık sık en az 20 saniye yıkanması temel önlemdir.
İşyerlerinde su ve sabuna ulaşmada sorun olduğunda veya ihtiyaç duyulduğunda en hızlı ve en emniyetli el dezenfeksiyonu alkol bazlı el dezenfektanları ile eller oğuşturularak yapılır. Bu dezenfektanların içeriğinde etil alkol, izopropil alkol gibi alkol türevleri bulunur. Ayrıca içeriğinde başka dezenfektan maddelerin bulunduğu ticari markalar tercih edilmemeli, sadece alkol türevleri olan el dezenfektanları ile cilt koruyucu gliserin gibi yardımcı maddeler bulunan ürünler tercih edilmelidir.
İşyerlerinde zeminlerin, yolların, taban döşemelerinin dezenfektanlı sularla yıkanması son derece gereksiz bir uygulamadır. Yerlerin deterjanlı su ile genel temizlik kuralları çerçevesinde temizlenmesi virüsle mücadelede yeterlidir.
Ülkemizde piyasada bulunan el dezenfektanları dahil tüm dezenfektan ürünleri “Biyosidal Ürünler Yönetmeliği” kapsamında ruhsatlandırıldıktan sonra satışa sunulur. Bu nedenle eğer işyeri bünyesinde kullanılacak bir dezenfektan ürününe karar verilmiş ise satıcı firmadan gerekli yetki belgeleri mutlaka istenmelidir.
Yukarıda belirtilen esaslar dahilinde eğer yine de işyeriniz genelinde veya özel bir bölümünde dezenfektan madde kullanımına karar vermiş iseniz İşyeri Hekiminize ve İş Güvenliği Uzmanınıza mutlaka bu konuda danışınız. Uygun dezenfektan madde seçiminde veya dezenfektan madde kullanımının gerekliliği konusunda yardım alınız.
Dezenfektan maddelerin kullanımında üretici firmaların önerilerine, işyeri hekiminiz ve iş güvenliği uzmanınızın uyarılarına mutlaka riayet ediniz. Dezenfektan maddeyi bizzat kullanacak personele uygulama, tıbbi riskler ve diğer tehlikelere karşı gerekli eğitim verilmeli şirketin diğer çalışanları da kullanılan madde ve yöntem konusunda bilgilendirilmelidir.
Son zamanlarda tüm dünya ülkeleri ile birlikte ülkemizi de etkisi altına alan ve bir Pandemiye yol açan Covid-19 Hastalığı, etkeni Corona SARS-2 adı verilen bir virüs olan bir enfeksiyon hastalığıdır.
Tanımlar:
Dezenfeksiyon: Hastalık yapıcı özellikte olan mikroorganizmalardan yani gözle görülmeyen canlılardan (bakteri, virüs, mantar, prion vs) bir ortamın arındırılması işlemidir.
Temizlik: Bir ortamda bulunan kirlerin ve organik maddelerin su ve deterjan kullanılarak uzaklaştırılması işlemidir.
Dezenfektan Maddeler: Dezenfeksiyon işleminde kullanılan çeşitli özelliklere sahip kimyasal maddelerdir. Mikroorganizmalar üzerinde öldürücü etki bulunan veya enfeksiyon yapma yeteneklerini yok eden maddeler olmakla beraber dikkatli kullanılmaz ise insan sağlığına ve çevreye son derece zararlı ajanlardır.
Dezenfektan Madde Kullanımı
Dezenfektan maddeler kullanım amaçlarına uygun olarak, yerinde, doğru ve dikkatli kullanılmaları gereken maddeler olup gereksiz yere ve sıklıkla kullanılmaları halinde telafisi mümkün olmayan halk sağlığı sorunlarına yol açar.
Dezenfeksiyon işlemi uygulanan bir yüzeyin sonsuza kadar mikroplardan arındırılması söz konusu değildir. Uygun koşullarda dezenfeksiyon uygulanmış yüzeyler veya cisimler hızla kirlenerek tekrar hastalık kaynağı durumuna gelirler. Bu yüzden eğer uygulanacaksa dezenfeksiyon işleminin belli aralıklarla ve kurallara uygun tekrarlanması gerekir.
İşyeri binasına girişte veya bir üniteye girişte kişilere ve çalışanlara püskürtme yoluyla veya başka bir yöntemle yüzey dezenfeksiyonu uygulamak Covit-19 hastalığına karşı bilimsel bir önlem değildir. Kişinin giysilerinde bulunan az miktardaki virüsler o an için yok edilebilir, ancak solunum yollarında bulunan corona viruslar bu yolla yok edilemez. Zira genellikle belirti vermeyen veya gözden kaçabilecek çok hafif yakınmaları bulunan Covid-19 hastası kişiler bu işlem sonrasında bina içinde öksürme, aksırma veya konuşma yoluyla damlacıklar halinde çevrelerine virüsü saçmaya devam ederler ve hızla çevrelerindeki insanları işyeri binası içinde enfekte edebilirler.
Dezenfeksiyon Tünelleri
Dezenfeksiyon tünelleri veya benzeri uygulamalarla püskürtülen dezenfektan maddenin ağız, burun, göz yoluyla veya solunum, cilt yoluyla alınması sonucu kişilerde toksik etkiler ortaya çıkabilir; kronik hastalığı olanlar ile duyarlı kişilerin, engelli bireylerin, hamilelerin sağlıklarında olumsuz etkiler oluşturabilir.
Covid-19’dan Korunma
Basit temizlik uygulamaları ile Covit-19 hastalığına karşı yeterli koruyucu önlemler temin edilebilir. Gerekmediği halde birçok alanda dezenfektan madde kullanımı bakterilerde zamanla direnç gelişimine yol açar ve bu durum enfeksiyon hastalıklarının mevcut antibiyotiklerle tedavisinde büyük sorunlara yol açar. Unutmayalım ki tüm canlılar gibi zararlı zararsız tüm mikroplar da bir uyum içinde birlikte yaşarlar. Bazı türlerin aşırı kimyasal maddelere maruz kalması onların direnç mekanizmalarını harekete geçirir.
Corona SARS-2 virüsü dış ortamlarda uzun süre etkinliğini koruyamamaktadır. Genellikle 2-3 saat kadar aktif olarak kalabilmekte teorik olarak bazı sert yüzeylerde birkaç gün canlı kalabilmektedir. Cansız yüzeyler aracılığı ile virüsün bir insana bulaşması ve hastalık oluşturması teorik olarak mümkün görünse de pratikte bunun önemi son derece düşüktür. Bu yüzden temas yoluyla sıklıkla kirlenebilecek yüzeylerin deterjanlı su ile temizlenmesi yeterli olacaktır.
İşyerlerinde Dezenfeksiyon
Yine de işyerlerinde çeşitli cansız yüzeylerin dezenfeksiyonu yapılmak isteniyorsa Sağlık Bakanlığının Rehberlerinde belirtildiği gibi 1/100 oranında musluk suyu ile sulandırılmış çamaşır suyu ile silinmesi yeterli olacaktır. Çok kirli olabilecek lavabo, tuvalet ve benzeri alanlarda 1/10 oranında sulandırılmış daha yoğun çamaşır suyu uygulanması yeterlidir.
İşyerleri, alışveriş merkezleri, okullar, bankalar, oteller, lokantalar ve benzeri halka açık alanlardaki tuvaletler, musluklar, kapı kolları, merdiven tırabzanları, asansör düğmeleri, telefon aparatları, bilgisayar klavye ve fareleri, elektrik lambası düğmeleri, yemek masaları, sandalye ve koltuk kolçakları, toplu taşıma araçlarındaki el tutacakları gibi ellerle sık dokunulan tüm yüzeylerin deterjanlı su ile temizlenmesi yeterlidir. Ancak bu yüzeyler tekrar tekrar el ile temas durumunda kalacakları için hızla kirlenirler. Bu yüzden Covid-19 hastalığından korunmada ellerin su ve sabunla sık sık en az 20 saniye yıkanması temel önlemdir.
İşyerlerinde su ve sabuna ulaşmada sorun olduğunda veya ihtiyaç duyulduğunda en hızlı ve en emniyetli el dezenfeksiyonu alkol bazlı el dezenfektanları ile eller oğuşturularak yapılır. Bu dezenfektanların içeriğinde etil alkol, izopropil alkol gibi alkol türevleri bulunur. Ayrıca içeriğinde başka dezenfektan maddelerin bulunduğu ticari markalar tercih edilmemeli, sadece alkol türevleri olan el dezenfektanları ile cilt koruyucu gliserin gibi yardımcı maddeler bulunan ürünler tercih edilmelidir.
İşyerlerinde zeminlerin, yolların, taban döşemelerinin dezenfektanlı sularla yıkanması son derece gereksiz bir uygulamadır. Yerlerin deterjanlı su ile genel temizlik kuralları çerçevesinde temizlenmesi virüsle mücadelede yeterlidir.
Ülkemizde piyasada bulunan el dezenfektanları dahil tüm dezenfektan ürünleri “Biyosidal Ürünler Yönetmeliği” kapsamında ruhsatlandırıldıktan sonra satışa sunulur. Bu nedenle eğer işyeri bünyesinde kullanılacak bir dezenfektan ürününe karar verilmiş ise satıcı firmadan gerekli yetki belgeleri mutlaka istenmelidir.
Yukarıda belirtilen esaslar dahilinde eğer yine de işyeriniz genelinde veya özel bir bölümünde dezenfektan madde kullanımına karar vermiş iseniz İşyeri Hekiminize ve İş Güvenliği Uzmanınıza mutlaka bu konuda danışınız. Uygun dezenfektan madde seçiminde veya dezenfektan madde kullanımının gerekliliği konusunda yardım alınız.
Dezenfektan maddelerin kullanımında üretici firmaların önerilerine, işyeri hekiminiz ve iş güvenliği uzmanınızın uyarılarına mutlaka riayet ediniz. Dezenfektan maddeyi bizzat kullanacak personele uygulama, tıbbi riskler ve diğer tehlikelere karşı gerekli eğitim verilmeli şirketin diğer çalışanları da kullanılan madde ve yöntem konusunda bilgilendirilmelidir.
